‘Opname van opzij’ – Expositie in de 40dagentijd

In de Plantagekerk is in de 40dagentijd 2022 (van woensdag 2 maart tot en met Paaszondag 17 april) de expositie ‘Opname van opzij’ te zien: gedichten van Marnix Niemeijer en tekeningen van Marcel Verbrugge.

Marnix Niemeijer

Eind 2012 raakte onze oudste dochter voor het eerst in een psychose. Na een opname van enkele maanden in het umc Utrecht werd zij ontslagen en ging het geruime tijd goed. Midden 2014 kreeg zij een tweede psychose. Een opname van zes maanden volgde. Voor haar en ons gezin waren beide periodes verwarrende en diep rakende gebeurtenissen. In de periode na de tweede opname heb ik een achttal gedichten geschreven naar aanleiding van de opname van onze dochter.

De acht gedichten hebben beeldend kunstenaar Marcel Verbrugge geïnspireerd tot het maken van zo’n zeventig tekeningen. Tekeningen met een ziel. Twee tekeningen maken onderdeel uit van de dichtbundel ‘Opname van opzij’, die eind 2017 is verschenen. Een reeks van tekeningen vergezelt de gedichten in deze, gelijknamige expositie.

De gedichten en tekeningen vormen een weerslag van ingrijpend psychisch lijden en de impact die dat heeft. Verlies en dreiging gaan hand in hand, niet alleen voor de persoon in kwestie maar ook voor naastbe- trokkenen. De gedichten en de tekeningen zijn ook tekenen van hoop, hoe klein ook. Door het zoeken van de ander, met geduld en met liefde; door open te staan voor wat onverwacht je pad kruist.

Sinds eind 2017 reist de expositie ‘Opname van opzij’ het land door. De expositie was te zien in instellingen van zorg, welzijn en zorg, culturele instellingen en kerken. “Mijn wens is dat de woorden en beelden dienstbaar zijn aan open en waardevolle ontmoetingen tussen mensen die te maken hebben met psychiatrische aandoeningen in hun directe omgeving. Hierbij kun je denken aan gesprekken tussen professionals in de psychiatrie en naastbetrokkenen van mensen die een psychiatrische aandoening hebben. Ook kun je denken aan ontmoetingen die die naastbetrokkenen in hun ‘gewone’ leven hebben binnen de sociale ver- banden waarvan zij deel uitmaken.”

“Ik ben mijn dochter heel erkentelijk dat ze van harte toestemming heeft gegeven om de gedichten, samen met de tekeningen, uit te laten geven en ten toon te stellen.”

Marcel Verbrugge

“In het voorjaar van 2017 vertrouwde Marnix mij zijn gedichten over zijn dochter toe. Hij zocht beelden bij zijn woorden, hij zocht gehoor bij zijn verhaal, zijn wens om woorden en beelden dienstbaar te maken.

Het stapeltje gedichten lag op tafel, vluchtig las ik ze door, het duurde even, toen weer gelezen en nog eens gelezen. Ik voelde mij aangesproken, taal verbindt, zijn woorden raakten mij diep, zorg, voelbaar verdriet, troost en hoop, onverwacht draaide er als een film een reeks beelden in mijn hoofd – ikzelf ben dan niet de regisseur. Ik zag toen vogels, paarden, wolven, een mensenkind, een wolvenkind, leegte, isolement, oer, oergrond, archetypen, een onvoorwaardelijke liefde.

Door dieper weten, voelen en de beelden in mijn hoofd te abstraheren kom ik al tekenend tot de kern… zo gaat dat nou altijd.”

– Als iets mijn ziel raakt voel ik mij verbonden –.

De dichtbundel ‘Opname van opzij’ is verkrijgbaar bij iedere boekhandel en via internet en kost 12,95 euro.

Preken

In de 40dagentijd zal Jos Douma, voorganger van de Plantagekerk, vier keer preken over de liederen van de lijdende dienaar van de Heer uit Jesaja 40-55. In de preken zal de thematiek van gebrokenheid en kwetsbaarheid centraal staan, ook met het oog op mentale moeiten die de coronapandemie met zich mee heeft gebracht. Gevoelens van onzekerheid en verwarring, van vermoeidheid en uitputting hebben bij veel mensen de overhand gekregen. Daar zullen we in deze periode op weg naar Pasen vanuit een pastoraal perspectief bij stil staan.

Twee avonden

Verder worden er nog twee avonden georganiseerd: één avond waarop Marnix Niemeijer de aanwezigen zelf meeneemnt langs de gedichten en tekeningen die in de Plantagekerk hangen, en één avond die meer het karakter zal hebben van een gespreksavond voor mensen die of zelf of in hun naaste omgeving te maken hebben met psychisch lijden. Meer informatie en de data volgen later.