Skip to main content

PREEK | Hier is Jezus. Hier is vrede

Preek zondag 8 december (tweede Adventszondag) over Jesaja 9:5-6

1

Vorige week zaterdag (30 november) zat ik rond 12 uur ‘s middags in de auto (onderweg om grof vuil weg te brengen). Ik had Radio 1 aan staan. Een enkeling weet misschien welk programma er dan te horen is: De Taalstaat, ‘een vrolijk en informatief programma dat wil vertellen hoe het met onze taal staat’. 

De presentator is Frits Spits. Hij was laaiend enthousiast over de nieuwe slogan van de Leescoalitie van Nederland die het lezen van boeken weer wil stimuleren. Want het lijkt erop dat er steeds minder gelezen wordt. 

Dit is de slogan: ‘Wie leest heeft een goed verhaal’.

En ik was ook meteen verkocht. Wat een sterke zin! En dan niet alleen voor lezen in het algemeen, maar helemaal ook voor het lezen van de Bijbel zoals we dat in de kerk belangrijk vinden. ‘Wie leest heeft een goed verhaal.’

Er hoort ook een korte video bij deze nieuwe campagne. We kijken even naar die video.

Mooi toch? Lezen schept verbinding! Lezen doet nog veel meer zegt de Leescoalitie, en het is niet heel moeilijk om dat ook toe te passen op Bijbellezen: “Het kan je laten groeien, avonturen laten beleven, lessen over het leven leren, je fantasierijker maken, of meer begripvol. Wat lezen je brengt is voor iedereen anders, maar één ding is zeker: iedereen wil een goed verhaal.”

Vandaag lezen we maar een heel klein stukje van de Bijbel. Want het gaat er niet per se om dat we nu meteen een Bijbelrooster gaan maken voor bijvoorbeeld een heel jaar. We kiezen gewoon een tekst uit en ontdekken wat er gebeurt als je daar tijd mee doorbrengt. Niet alleen maar lezen, even snel tussendoor, maar erbij stil staan, erover nadenken, ontdekken hoe het je raakt, hoe het verbinding maakt met je leven, wat je ontdekt over God en over mensen. Want: ‘Het kan je laten groeien, lessen over het leven leren’. Het helpt ons om een Goed Verhaal te hebben.

2

Het volk dat in duisternis ronddoolt
ziet een schitterend licht.
Zij die in het donker wonen
worden door een helder licht beschenen.

We lezen deze zinnen niet voor het eerst. Het zijn bekende woorden voor veel van ons. Al vele eeuwen wordt in de kerk juist deze tekst gelezen in de Adventstijd. De kerk heeft altijd aangevoeld dat het hier over Jezus gaat. Dat was voor Jesaja natuurlijk niet duidelijk, en voor de eerste hoorders ook niet. Wie is dat kind toch dat geboren is? Was dat de koning waar het volk al zo lang naar uitkeek. Dé koning die God had beloofd?

Hier in Jesaja 9 klinkt een echo van Jesaja 2:2-5. Daar wordt een verwachting gewekt. Lees maar mee. En bedenk: wie leest heeft een goed verhaal! Een veelbelovend verhaal waar hoop en verwachting in zit, echt voor Adventstijd:

2 Eens komt de dag
dat de berg met de tempel van de HEER rotsvast zal staan,
verheven boven de heuvels, hoger dan alle bergen.
Alle volken zullen daar samenstromen,
3 machtige naties zullen zeggen:
‘Laten we optrekken naar de berg van de HEER,
naar de tempel van Jakobs God.
Hij zal ons onderrichten, ons de weg wijzen,
en wij zullen zijn paden bewandelen.’
Vanaf de Sion klinkt zijn onderricht,
vanuit Jeruzalem spreekt de HEER.
4 Hij zal rechtspreken tussen de volken,
over machtige naties een oordeel vellen.
Zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegijzers
en hun speren tot snoeimessen.
Geen volk zal meer het zwaard trekken tegen een ander volk,
geen mens zal nog de wapens leren hanteren.
5 Nakomelingen van Jakob, kom mee,
laten wij leven in het licht van de HEER.

Een prachtig visioen van vrede. Als we dat lezen tegen de achtergrond van alles wat er in de wereld aan de hand is, dan voelen we aan: stel je voor dat we dit verhaal met elkaar zouden gaan leven, in het groot en in het klein. 

Laten wij leven in het licht van de Heer!

En dat licht uit Jesaja 2 zien we terug in Jesaja 9: 

Het volk dat in duisternis ronddoolt
ziet een schitterend licht.
Zij die in het donker wonen
worden door een helder licht beschenen.

Dat licht, dat krijgt hier een gezicht. We lezen meteen verder in vers 4. Het licht krijgt een gezicht, het krijgt een naam

Een kind is ons geboren,
een zoon is ons gegeven;
de heerschappij rust op zijn schouders.

Een kind is geboren. Jesaja beschrijft het alsof het al gebeurd is. Dat is niet zo, maar het is absoluut zeker dat het gaat gebeuren. De toekomst wordt om zo te zeggen naar het hier en nu gehaald. Wie vertrouwt op God, kan ervaren dat de toekomst nu al naar ons toekomt. Dat is Advent: de toekomst komt nu al naar ons toe. Wie gelooft in de toekomst, ervaart nu al dat God genadig is en alles goed zal maken.

Dat kind is voor óns geboren. Het is niet een losse gebeurtenis, een feit dat dat los van ons staat. Het is voor ons. Voor het volk van God toen, en voor ons nu. Ja, voor iedereen die het leest en ernaar luistert. Dit is voor ons, dit is voor jou en dit is voor mij. Gods verhaal is ook altijd ons verhaal.

En op de schouders van dit kind rust de heerschappij. Het kind is een koning. En hij draagt de verantwoordelijkheid voor deze wereld en hij draagt de last van deze wereld. Dat komt samen in dit kind. Dit kind draagt wat wij niet dragen kunnen: de last van deze wereld en de verantwoordelijkheid voor deze wereld. Dat kunnen we niet. Soms merk je misschien dat je het wel probeert: dan voel je dat last van alles en de verantwoordelijkheid voor alles, in je eigen leven, van alles wat er in de wereld speelt. Als we Advent vieren leren we om dat los te laten. Alles rust op de schouders van het kind dat voor ons geboren is.

3

En dan volgen die bekende namen:

Deze namen zal hij dragen: 
Wonderbare raadsman,
Sterke God, Eeuwige vader, Vredevorst.

Ik ontdekte een boeiende uitleg over deze namen. En daarbij moet je weten dat er niet over ‘namen’ in meervoud wordt gesproken. Het gaat over één naam: “Zijn naam zal genoemd worden…” Enkelvoud.

Dit is de ene naam van het kind. Een heel lange naam is het dan. Dat past ook wel een beetje bij Jesaja. Een hoofdstuk eerder, hoofdstuk 8 vers 1, schrijft:

Verder zei de HEER tegen mij: Neem u een groot schrijfbord en schrijf daarop, voor iedereen leesbaar: Maher Sjalal Chasj Baz.

Dat is een lange naam. De betekenis ervan is: ‘haastig roof, spoedig buit’. En omdat Jesaja houdt van lange namen én omdat er dus nadrukkelijk gesproken wordt over één naam, is het boeiend om dit ook eens als één lange naam te lezen. Dat gaat dan zo, als je het niet vertaalt:

Pele Yo’ets El Gibbor Avi Ad Sar Shalom.

Mijn naam is: Pele Yo’ets El Gibbor Avi Ad Sar Shalom.

Zeg maar: Shalom.

En die ene naam is dan een uitspraak over wie dit kind is dat voor ons geboren is:

De Wonderbare Raadsman is de Sterke God,
de Eeuwige Vader is een Vredevorst.

Dat is de ene naam! En dan moet ik ook denken aan wat Paulus later schrijft in Filippenzen 2:9-11:

“Daarom heeft God Hem hoog verheven en Hem de naam geschonken die elke naam te boven gaat, opdat in de naam van Jezus elke knie zich zal buigen, in de hemel, op de aarde en onder de aarde, en elke tong zal belijden: ‘Jezus Christus is Heer,’ tot eer van God, de Vader.

Advent is de tijd om weer te oefenen in de bewondering voor de naam van Jezus, om ons in ons hart te laten raken door de naam van Hem die door God naar de aarde is gezonden om shalom te brengen. En we proberen dat oefenen nu ook te doen door stil te staan bij wat ik nu dan maar even de vier elementen van de ene naam noem.

En ik verbind dat met een uitspraak die ik eens hoorde. Deze: “Jezus is het antwoord, wat is je vraag?” Dat is misschien wel erg kort door de bocht. Alsof je op elke vraag die je kunt stellen altijd met Jezus kunt antwoorden. 

Maar nu het heel duidelijk over Jezus gaat in deze ene naam, kunnen we misschien toch proberen om te zoeken naar de vragen waarop deze namen een antwoord zijn. Want dan kunnen we vanuit onze dagelijkse werkelijkheid toegroeien naar Christus, groeien in ons leerling van Jezus zijn. Iemand anders deed een uitspraak die wel wat lijkt op “Jezus is het antwoord, wat is de vraag?” door te zeggen: “Er is geen probleem in een mensenleven dat het leerlingschap van Jezus niet kan oplossen.”

4

Laten we bij elke naam eens een probleem noemen waar we in ons leven tegenaan lopen.

1 Wonderbare raadsman

We voelen ons vaak verward over alles wat er gebeurt. In ons eigen leven, in de samenleving, in de wereld. We ervaren verwarring en we weten gewoon niet wat te denken of wat te doen of wat te kiezen, we weten gewoon niet hoe het verder moet. 

Als we op dat punt zitten, wat is het dan heilzaam om je op Jezus te richten. Hij heet: Wonderbare raadsman. Hij is wijs. Hij is goddelijk. Hij kent het leven omdat Hij zelf het Leven is. Wanneer we ons overweldigd voelen door de complexiteit van het leven, nodigt Hij ons uit om bij Hem te komen. Hij heeft inzicht, Hij heeft wijsheid, Hij kan een nieuwe weg wijzen, waar wij geen weg meer zien.

Speelt er iets in jouw leven waar je wijsheid en leiding in nodig hebt?

2 Sterke God 

We voelen ons soms zwak en machteloos. We zijn kwetsbare mensen als het gaat om gezondheid en ziekte gaat, om rijkdom en armoede, om voorspoed en tegenspoed. We hebben het leven niet in de hand en worden er soms door overrompeld. We voelen ons soms ook zwak als het om ons geloof gaat, of onze relaties die lang niet altijd soepel verlopen.

Als je dat herkent, zet dan die heilzame stap naar Jezus die we leren kennen als Sterke God. Als je je eigen zwakheid ervaart, kun je soms in kringetjes blijven ronddraaien. Stap daar dan uit door je aandacht te focussen op Jezus als de Sterke God. En geloof dat je net als Paulus deze stem in je leven kunt horen klinken, de stem van Jezus: “mijn kracht openbaart zich juist ten volle wanneer iemand zwak is.” 

Waarin ervaar jij momenteel zwakheid of machteloosheid in je leven?

3 Eeuwige vader

Ons leven hier op aarde wordt gestempeld door vergankelijkheid. Uiteindelijk is niets blijvend. Het leven kan soms ook als zinloos aanvoelen. Als we verlies meemaken, van een geliefde, of van gezondheid, dan voelen we dat extra. Maar ook in je werk kun je momenten hebben dat je denkt: Waar doe ik het allemaal voor? Of je ervaart het leven als sleur, steeds maar weer hetzelfde. En dat stemt je dan somber.

Hoe heilzaam is het dan om je tot Jezus te wenden en Hem te leren kennen als Eeuwige vader. Dat vind ik zelf altijd wel een wat merkwaardige naam voor de Zoon van God, dat Hij Vader genoemd wordt. Maar Jezus zegt later zelf een keer tegen zijn leerlingen: “Ik zal jullie niet als wezen achterlaten.” Daarin plaatst Hij zichzelf dus ook in een vaderrol. Maar hier gaat het er vooral om denk ik dat we in Jezus te maken hebben met de bron van de eeuwigheid. Hij is op een eindeloze en unieke manier altijd bij ons. Als je je verbindt met Jezus, verbindt je je vanuit dit vergankelijke bestaan met de eeuwigheid. Je blik en je leven verruimen er enorm door. Je deelt nu al in het eeuwige leven, een leven dat zoveel weidser en omvattender en stralender is dan ons leven dat door vergankelijkheid wordt gestempeld.

Waarin ervaar jij de vergankelijkheid van je leven?

4 Vredevorst 

Ons leven en onze wereld is vol van onvrede en onrust, vol oorlog en conflict en chaos. Het nieuws is er altijd vol van, van een wereld die in brand staat. Maar ook in je eigen binnenwereld, in je ziel, kan het er stormachtig en onrustig aan toe gaan. Je kunt gespannen voelen, stress ervaren, innerlijke conflicten ervaren, angstig zijn.

Wat is het dan heilzaam om Jezus te zien en te geloven dat Hij is hoe Hij heet: Vredevorst. En misschien mag je wel zeggen dat hier het hoogtepunt zit van die ene naam van Jezus waarmee Hij ons door Jesaja bekend wordt gemaakt: Pele Yo’ets El Gibbor Avi Ad Sar Shalom. Hij is onze vrede. Zijn shalom wordt werkelijkheid. Dit is waar we allemaal naar snakken, heel de wereld wil niets liever: vrede.

Waarover ervaar jij onvrede in je leven?

5

Al lezend in deze woorden en zinnen van Jesaja komen we hopelijk bij die ervaring: Wie leest heeft een goed verhaal. Als we ons laten inspireren door de oude teksten die de kerk al eeuwenlang leest, dan ontdekken we wat een goed verhaal we eigenlijk hebben. Een verhaal vol wijsheid, kracht, eeuwigheid en vrede. Een verhaal  dat ons kan uittillen boven een leven dat steeds weer dreigt vast te lopen.

En in de kerk proberen we elkaar daarin mee te nemen, speciaal in de Adventstijd. En we zeggen tegen elkaar: dit is een goed verhaal, vertrouw je eraan toe want het zet je in de ruimte van Jezus. 

Lees de woorden daarom steeds opnieuw. Ik zou je willen vragen om dat de komende week te doen: elke dag een paar minuten doorbrengen met het lezen van deze tekst. En dan aan de Geest vragen om de betekenis ervan voor jou persoonlijk te laten zien.

Jesaja rondt het zo af, ter bemoediging en om er hoop uit te putten:

Groot is de heerschappij en zonder einde de vrede
voor de troon van David en voor zijn koninkrijk;
ze zijn gegrondvest op recht en gerechtigheid
en staan vast voor altijd en eeuwig.
De HEER van de hemelse machten
brengt dit in zijn vurige liefde tot stand.

Hoor je het: de vurige liefde van God brengt het tot stand. Ook als we het gevoel hebben dat we er soms nog maar weinig van kunnen zien, houdt dit verhaal ons op de been. De vurige liefde van God wordt zichtbaar en ervaarbaar in die ene naam van Jezus: “Wonderbare Raadsman Sterke God Eeuwige Vader Vredevorst”.

Hij is hier. Hier is Jezus. Hier is vrede.

Laten we bidden…

Gespreksvragen

  1. Wie leest heeft een goed verhaal
    Wat betekent deze slogan voor jou als je denkt aan het lezen van de Bijbel? Kun je een concreet voorbeeld noemen van een moment waarop een Bijbeltekst jou heeft geraakt of veranderd?
  2. Licht in de duisternis
    Hoe ervaar jij de woorden van Jesaja 9:2: “Het volk dat in duisternis ronddoolt ziet een schitterend licht” in jouw eigen leven of in de wereld om je heen? Waar zie jij dat licht?
  3. De toekomst nu al ervaren
    De preek zegt dat Advent een tijd is waarin de toekomst naar ons toekomt. Hoe ervaar jij dat idee? Kun je een situatie noemen waarin je hoop putte uit de belofte van God?
  4. De verantwoordelijkheid van Jezus
    Het kind draagt de last en verantwoordelijkheid van de wereld. Hoe helpt dit beeld jou om je eigen lasten los te laten en te vertrouwen op Jezus?
  5. Wonderbare Raadsman
    In welke situaties voel jij je verward en weet je niet wat te doen? Hoe kun je Jezus als Wonderbare Raadsman zoeken en ervaren in zulke momenten?
  6. Sterke God
    Waar in je leven voel je je momenteel zwak of machteloos? Hoe zou het beeld van Jezus als Sterke God je juist in die situaties kunnen versterken?
  7. Eeuwige Vader
    Hoe kijk jij naar vergankelijkheid in je leven? Wat betekent het voor jou dat Jezus ook “Eeuwige Vader” wordt genoemd, en hoe geeft dat je hoop?
  8. Vredevorst
    Welke vormen van onvrede ervaar jij in je eigen leven of omgeving? Hoe kun je in die situaties leren vertrouwen op Jezus als Vredevorst?
  9. De ene naam
    De naam van Jezus in Jesaja 9 wordt uitgelegd als een lange, samenvattende naam. Hoe spreekt deze naam “Pele Yo’ets El Gibbor Avi Ad Sar Shalom” tot jouw verbeelding, en wat ontdek je erin over wie Jezus is?
  10. Lees en leef het verhaal
    De preek moedigt ons aan om elke dag met de tekst uit Jesaja 9 te leven. Hoe zou jij dat in praktijk kunnen brengen? Wat verwacht je dat dit zou veranderen in je geloofsleven?

.