Kinderen en Avondmaal – Gesprekshandreiking voor Jeugdkringen

Aan de hand van het onderstaande kun je in je jeugdkring een avond invullen rond het thema: ‘Kinderen en jongeren vieren het Avondmaal mee?’ Voel je vrij om elementen weg te laten of andere toe te voegen.

0 Voorbereiding

• Als het mogelijk is: leg een wit kleed over de tafel waaraan je zit te praten met de groep en vraag Jan Willem of er een avondmaalsbeker en -bord op tafel mag staan.
• Zet een schaal met een tros druiven op tafel.
• Zet op tafel iets te eten neer (brood of iets wat op brood lijkt) en een fles/pak druivensap. 

1 Introductie op het thema

1. Vertel hoe jij zelf als tiener het avondmaal in de kerk beleefde en hoe je het nu beleeft als je meeviert. 
2. Introduceer het thema: in onze kerk zijn we aan het nadenken over de vraag of we naast de belijdende leden ook jongeren en kinderen (die dus nog geen belijdenis hebben gedaan) gaan uitnodigen om het avondmaal op zondag in de kerk mee te vieren. De kerkenraad wil ook weten hoe jongeren daar zelf tegenaan kijken.
3. Stel de vraag: Hebben jullie in coronatijd thuis het avondmaal meegevierd (ook als kinderen/jongeren)? Waarom wel, waarom niet? Hoe vond je dat?
4. Stel de vraag: zouden we hier op dit moment avondmaal kunnen vieren? Waarom wel? Waarom niet?

2 Het onderwerp induiken

1. Wat is het Avondmaal? Wat vieren we dan? Waarom vieren we het?
   • We doen dat omdat Jezus het heeft gezegd
   • Lees Lucas 22:14-20
   • Sta stil bij deze zin: “Doe dit, telkens opnieuw, om Mij te gedenken.”  Wat betekent dit? 
   • Wat betekent ‘gedenken’ (terugdenken aan, stilstaan bij) Vergelijk het met andere gedenkmomenten: verjaardag, 4 mei dodenherdenking, 5 mei bevrijdingsfestival
2. Waarom doen alleen belijdende leden mee?
   • Er is altijd gezegd dat je goed moet weten/snappen wat je doet als je avondmaal viert; daar is geloofskennis voor nodig; catechisatie en ander onderwijs
     • Sterk punt hiervan: ja, je moet niet zomaar wat doen; het is iets serieus en belangrijks
     • Zwak punt hiervan: wanneer ‘weet’ je genoeg, heb je genoeg kennis? gaat nadruk op kennis niet ten koste van het ‘vieren’ (waarvoor je niet per veel kennis nodig hebt, vergelijk het met een verjaardag vieren)
   • Er is ook gezegd: je moet jezelf ‘beproeven’: geloof ik wel echt? wil ik Jezus wel volgen; ook die vraag vooronderstelt reflectievermogen dat bij (heel) jonge kinderen misschien nog niet voldoende aanwezig is
     • Sterk punt: zelfde als hierboven: avondmaal vieren is niet zomaar een ‘dingetje’
     • Zwak punt: we zijn zo misschien wel te veel met onszelf bezig (wat vind ik, wat voel ik, wat mag ik?) en te weinig met God (wat wil Hij geven?)
3. Herken je deze ‘mededeling’ aan het begin van een kerkdienst waarin het Avondmaal wordt gevierd?
   • “Vandaag vieren wij de maaltijd van onze Heer Jezus. Als je hier vandaag aanwezig bent als gast, en Christus van harte volgt, ben je van harte welkom om deze maaltijd mee te vieren.”
   • Uit deze mededeling blijkt dat het er dus al niet meer om gaat dat je ‘belijdenis hebt gedaan’; wel moet je bij jezelf bedenken: Wil ik dat echt: Jezus van harte volgen?’
4. Nog een keer: Wat is het Avondmaal?
   • We zijn gewend om te zeggen/te denken: In de (kinder)doop komt God naar ons toe en in belijdenis doen en avondmaal vieren komen wij naar God toe. Maar dat is erg eenzijdig gezegd
   • Oók in het Avondmaal komt God allereerst naar ons toe. Hij gééft ons iets: vergeving, Zichzelf, Jezus, de heilige Geest, liefde
   • Avondmaal heeft als doel: dat je geloof wordt verstérkt; wat is het dan toch eigenlijk jammer dat kinderen en jongeren niet meevieren! Hoeft hun geloof dan niet versterkt te worden?
5. Het Avondmaal: Samen vieren!
   • Het Avondmaal vieren we als gemeente samen. We vormen een gemeenschap, een ‘verbondsgemeenschap’ met een ‘verbondsmaaltijd’: als ouders en kinderen horen we allemaal bij het verbond dat God met ons gesloten heeft. Is het ook vanuit dat perspectief niet vreemd dat kinderen en jongeren niet meevieren? Horen zij niet bij het verbond van God met de gelovigen en hun kinderen?

3 Nadenken over de praktijk

1. Stel dat jullie vanaf na de zomer het avondmaal mee mogen vieren, wat ga je dan doen?
   • Om welke redenen zou je niet meedoen?
   • Om welke redenen zou je wel meedoen?
2. Hoe kan het Avondmaal zo gevierd worden dat het ook voor kinderen en jongeren makkelijker wordt om mee te doen?
3. Hoe gaan we er mee om dat de een wel en de ander niet meedoet?
4. Hoe vaak zouden we het Avondmaal moeten vieren? Net als nu (elke maand, behalve in de zomer)? Of minder vaak en dan met meer tijd en aandacht voor het sámen vieren?

4 Afsluiten

1. Wat heb je geleerd?
2. Wat is belangrijk om tegen de kerkenraad te zeggen hierover?