Welkom in de kerkdienst op zondagmorgen 14 juli.
In de dienst staan we stil bij de vraag van Salomo aan God: “Schenk uw dienaar een opmerkzame geest, zodat ik uw volk kan besturen en onderscheid kan maken tussen goed en kwaad” (1 Koningen 3:5-28).
Ter gelegenheid van het 150 jarig bestaan van de Plantagekerk is er op vrijdag 5 juli een televisierapportage gemaakt. Kijk de reportage hieronder terug:
Kijk ook hier op de website van TV Oost: Gastvrij en open in klassiek gebouw; Zwolse Plantagekerk bestaat 150 jaar
Jos Douma | Dinsdag 2 juli 2024
Lieve gemeenteleden, vandaag is het 2 juli 2024. Dat is precies 150 jaar nadat de eerste steen van de Plantagekerk is gelegd!
Dit leek mij een goed moment om hier op Plantagenet iets met jullie te delen, mee als voorbereiding op komende zondag.
Ik geloof namelijk dat zo’n herdenkingsmoment ook een van God gegeven momentum kan zijn, om stil te staan bij wat nu de kern van ons gemeente zijn in de Plantagekerk is.
In de voorbije weken had ik een studieverlof. Ik heb me vooral verdiept in het thema storytelling om de kracht van het vertellen van verhalen te (her)ontdekken en om opnieuw te beseffen dat de Bijbelse geschriften vol van verhalen zijn. Sterker nog: in de kerk vertellen we elkaar het Verhaal van God dat een verbinding aangaat met onze levensverhalen.
Het ging ook over de vraag hoe bijna alle verhalen zijn opgebouwd, namelijk in twaalf stappen. Het voert wat te ver omdat hier nu uit de doeken te doen, maar het was voor mij een mooie ontdekking dat verhalen altijd een hoofdpersoon kennen, die wordt uitgedaagd om uit haar of zijn gewone leven te stappen in een nieuwe wereld vol avontuur, dat er vaak een mentor is die de hoofdpersoon helpt, dat er een lange weg volgt met veel tegenslagen en strijd met tegenstanders, dat er een dieptepunt komt en dat de hoofdpersoon daaruit dan veranderd tevoorschijn komt, om de ‘schat’ die hij of zij heeft gevonden te gaan delen bij de terugkeer in de gewone wereld.
Verhalen gaan dus over verandering! Gaat ook ons persoonlijke en gezamenlijke geloofsverhaal niet altijd over verandering? En welke verhalen herbergt de Plantagekerk? Vertelt het gebouw misschien ook een eigen verhaal?
Tegelijk ging de bezinning in mijn studieverlof ook steeds richting 150 jaar Plantagekerk. Wat betekent zo’n moment? Hoe is ons kerkgebouw eigenlijk tot stand gekomen? Wat is kenmerkend voor de plek waar de kerk staat?
Boeiend om te weten: de Plantagekerk staat op de plek waar vroeger de Grote Aa de stad Zwolle binnen stroomde. De rivier hoort dus bij de kerk: ‘Rivieren van levend water zullen stromen uit het binnenste van wie in Jezus gelooft’ (Johannes 7:38).
En ons kerkgebouw is genoemd naar het stadspark (in die tijd ‘plantage’ genoemd) dat was aangelegd op de oude stadswallen, als plek waar de inwoners van de stad konden wandelen, onthaasten en tot rust komen. Die ontspanning en rust zijn dus ook heel passend bij de Plantagekerk: ‘Kom naar Mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal Ik jullie rust geven’ (Matteüs 11:28).
De afgelopen weken werd ik ook weer stilgezet bij ons ‘Gemeentemotto’: “Samen volledig toegroeien naar Christus”. Dat motto hebben we in 2017 gekozen als leidraad voor ons gemeente zijn. En ik ontdekte weer hoe belangrijk het is om zo’n leidraad te hebben. Want er is veel dat veranderd is en veel wat aan het veranderen is. En het is niet altijd gemakkelijk om elkaar dan vast te houden en niet kwijt te raken. En dan is het goed om een soort ankerpunt, een ijkpunt te hebben waar we steeds naar terug kunnen gaan: “Samen volledig toegroeien naar Christus”.
Nu we stilstaan bij 150 jaar Plantagekerk, is het ook een mooi moment om het hier weer expliciet over te hebben. Om te ontdekken wat we daar precies mee bedoelen. Om te ontdekken wat God ons hierin wil geven. Om te ontdekken hoe de Geest deze woorden uit Efeziërs 4 wil gebruiken om ons gemeente zijn richting te geven. Zondag zal ik daarover nog wat meer zeggen.
In mijn studieverlof ben ik ook wat in de geschiedenis van de Plantagekerk gedoken, vooral het eerste begin. En ik ben begonnen bij de naam die op de eerste steen van de Plantagekerk staat: Ds. W.H. Gispen. Wie is die man? Kunnen we die naam die in het steen van ons kerkgebouw gebeiteld staat waar een gezicht geven?
En dat kan! Willem Gispen was een bijzondere predikant, namelijk ‘op artikel 8’. Dat verwijst naar een artikel in de oude kerkorde waarin staat dat mannen (over vrouwen ging het toen nog niet) die geen theologische opleiding hebben genoten maar wel bijzondere gaven hebben ook predikant kunnen worden.
In de taal van toen: “Men zal geen schoolmeesters, handwerkslieden of anderen, die niet gestudeerd hebben, tot het predikambt toelaten, tenzij dat men verzekerd is van hun singuliere gaven, godzaligheid, ootmoedigheid, zedigheid, goed verstand en discretie, mitsgaders gaven van welsprekendheid.”
Zo’n dominee was Willem Gispen. Het boek dat over hem werd gepubliceerd in 1933 (100 jaar na zijn geboorte) heeft als titel dan ook: “Een man van singuliere gaven. Ds W.H. Gispen (1833-1909) in zijn leven en werken geschetst” van J.C. Rullman (beschikbaar als pdf op internet, maar ik heb ook antiquarisch een exemplaar besteld).
In 1873 kwam hij vanuit Kampen naar Zwolle. En ik vond het mooi en ontroerend te ontdekken dat hij in zijn intredepreek op 11 mei 1873 in Zwolle in een aantal zinnen ook iets zegt over de thematiek van Efeziërs 4:12-16 waaraan ons gemeentemotto ook is ontleend (ik daag je nu uit om het ouderwetse Nederlands dat volgt toch even tot je te laten komen):
“Wij prediken om de gemeente in haar geheel, en elk lid in het bijzonder, in haar historische verschijning nader te brengen aan haar ideaal. Zij moet het in de wereld reeds tonen, dat het beginsel van een nieuw Leven in haar is, dat het verheerlijkte leven van de uit de dood opgestane Zaligmaker haar beheerst, en haar zoeken doet de dingen, die boven zijn. Met dit doel voor ogen wordt het woord der waarheid in de gemeente aan allen gepredikt, om ze allen te volmaken en te brengen tot de kennis van de Zoon van God, ze op te voeren tot de maat der grootheid, der volheid van Christus.”
Als ik dat in een paar eenvoudige Nederlandse zinnen vertaal, doe ik dat zo:
Het nieuwe leven van Christus ís al in ons!
Preken hebben als doel om die waarheid steeds weer te ontdekken!
Zo groeien we in de kennis van Jezus en worden we meer en meer volwassen in Christus!
“Samen volledig toegroeien naar Christus.”
Ik vind het mooi om te zien dat dat de boodschap was die klonk uit de mond van de eerste voorganger in de Plantagekerk. Daar is nog veel meer over te vertellen, maar dat kan nu niet hier.
Ik schrijf dit hele verhaal eigenlijk om te delen dat ik voor mezelf besloten heb om de periode van 2 juli 2024 (eerste steen Plantagekerk 1874) tot 25 juli 2025 (in gebruik name Plantagekerk voor de eredienst 1875) voor mij persoonlijk een seizoen van geestelijke vernieuwing te laten zijn vanuit “Samen volledig toegroeien naar Christus”.
Het ‘samen’ kan wat mij betreft alleen maar echt vorm krijgen als we er ook ‘persoonlijk’ mee bezig zijn.
Een recent boek dat ik las in mijn studieverlof (dat tegelijk ook een bezinningsperiode werd), heeft me daarin sterk gestimuleerd: ‘De Weg volgen. Bij Jezus zijn, op Jezus lijken, als Jezus leven’ van John Mark Comer, een Amerikaanse auteur die door christelijke millennials in Amerika en inmiddels ook in Nederland veel wordt gelezen.
Dat is wat ik graag wil:
Bij Jezus zijn
Op Jezus lijken
Als Jezus leven
En dat vind ik ook een mooie en concrete ‘vertaling’ van: “Samen volledig toegroeien naar Christus”.
Want ik besef goed dat dat ook concreter en praktischer moet worden. Anders blijft het een mooie maar vage bijbelse slogan die niet werkelijk helpt om een proces van verandering (metanoia: inkeer, bekering, innerlijke vernieuwing) te beleven.
Zou je ook een seizoen van geestelijke vernieuwing willen beleven, geïnspireerd door de periode van de fysieke bouw van de Plantagekerk?
Ik eindig hier. Zondag zal ik deze thematiek ook aanraken. En ik neem me voor om in het nieuwe seizoen hier op Plantagenet ook regelmatig wat meer persoonlijk over te schrijven.
Voor nu: ik hoop dat we zondag een feestelijke dienst hebben! Een dienst die ons helpt om geïnspireerd door de bouw van ons kerkgebouw 150 jaar geleden nu open te staan voor een geestelijk vernieuwingsproces vanuit de woorden die de Geest spreekt: “Samen volledig toegroeien naar Christus”.
Jos Douma
Dinsdag 2 juli 2024
De Plantagekerk bestaat 150 jaar en dat laat de gemeente niet geruisloos passeren. Met een heuse feestweek staan de leden stil bij het feit dat de kerk, ondanks woelige en veranderende tijden, nog steeds recht overeind staat.
◼ Pieter Steenbergen, De Stentor 25 juni 2024 ◼ Foto © Frans Paalman
Over verandering gesproken, de rode draad van dit artikel: de beladen naam Gereformeerd vrijgemaakt is mei vorig jaar vervangen door Nederlandse Gereformeerde Kerken. Daarmee is de kerkbreuk uit de zestiger jaren van de vorige eeuw, feitelijk weer ongedaan gemaakt. ,,Dat ging over zaken die toen heel belangrijk waren, maar waarover nu nauwelijks meer verschil van mening bestaat. Er zijn alleen nog culturele verschillen”, zegt dominee Jos Douma, sinds 2013 verbonden aan de beeldbepalende kerk tegenover het Ter Pelkwijkpark.
Daar waar veel kerken worden afgebroken of een herbestemming krijgen prijst de Plantagekerk zich gelukkig met meer dan duizend leden. ,,Veelal jonge mensen, twintigers, dertigers. Bijzonder dat we er nog zijn, misschien is dat wel de kern van wat we de eerste week van juli vieren.”
Het gebouw zelf werd in de jaren negentig van de slopershamer gered. ,,De kerk verkeerde in hele slechte staat, waarop werd overwogen om het af te breken. De lokale bevolking zat daar echter niet op te wachten, er werd in die tijd veel gesloopt door de gemeente, waarop is besloten om het tot monument te bestempelen”, vertelt Douma die voor het jubileum de geschiedenis van de kerk is ingedoken.
,,De Plantagekerk is ontstaan als een oecumenisch project van drie kerken die van elkaar gescheiden waren, elkaar weer vonden (1869) en dat tot uitdrukking brachten door samen een nieuw kerkgebouw neer te zetten. In 1874 is de eerste steen gelegd onder leiding van de predikant van toen, ds. Willem Hendrik Gispen, zo ging dat in die tijd. Zijn naam staat vermeld op de eerste steen die is gelegd. De bouw kostte 50.000 gulden en werd door eigen leden en leden van andere kerken bij elkaar gebracht, ook heel bijzonder.”
Dat een dominee voorzitter is van de bouwcommissie is nu ondenkbaar. De kerk van tegenwoordig leunt en steunt nu op gedeeld leiderschap. ,,De rol van voorganger is door jaren heen veranderd, veel minder prominent. De dominee is niet meer de eerste die je belt als er iets gebeurt. En de preken zijn korter, zeker sinds corona, toen diensten digitaal plaats vonden.”
Een claim op de exclusieve waarheid, een verwijt dat met name de vrijgemaakten nogal eens werd gemaakt, is verleden tijd. ,,Het evangelie draait voor mij vooral om wat voor mens je wilt zijn, zingeving, waarachtig leven. Het is karaktervormend, waarbij de bijbel vooral gelezen wordt binnen de context van de tijd. Ik probeer vooral te inspireren om met Jezus te leven. De boodschap dat een mens zondig is en een redder nodig heeft, krijgt minder de nadruk.”
Een grote verandering dus, zoals Douma ook niet meer het woord predikt vanaf de kansel. ,,Dat doe ik sinds 2016 al niet meer, destijds op eigen initiatief, maar meer kerken doen dat. Ik heb een hekel aan symbolen die afstand scheppen. Momenteel beraden we ons op wat we met de kansel willen doen. Het orgel komt ook niet veel meer aan bod, meestal speelt er een band.”
Als lid van de vrijgemaakte familie maakte de Plantagekerk de draai van gesloten naar open. Niet langer los van de samenleving, maar de armen gespreid, van exclusief naar inclusief. ,,De Aanloop is daarvan een voorbeeld, waarbij iedereen die het wat minder heeft op donderdagavond kan komen eten. En sinds kort participeren we in een initiatief waarbij voorbijgangers op de Menistenbrug een kop koffie kunnen drinken en een praatje maken”, somt Douma op.
Het eeuwenoude pand wordt steeds vaker buiten de zondag gebruikt, vooral voor concerten. ,,Onze koster is zeer actief met het verhuren van ons kerkgebouw.”
Kijk voor meer informatie op plantagekerkzwolle.nl/150jaar.
Op woensdag 3 juli, tijdens de eerste Blauwvingerdag in het centrum van Zwolle, is het Open Kerk Dag in de Plantagekerk. Voel je welkom!
Dit kun je die dag beleven:
• Meditatief moment in de kerkzaal, om 07.45u en 08.45u. Hier lees je daar meer over.
• Ontmoetingsochtend van 10.00-12.00 uur in de kelder, voor oud en jong.
• Vanaf 12.00-17.00 uur is er in de kerkzaal een culturele expositie met muziek. Er zal ook een historisch overzicht van 150 jaar Plantagekerk te zien zijn.
• En van 14.00-17.00u vindt er buiten en rondom de kerk Urban sketching plaats: alle Zwollenaren kunnen zich met schetsblok of aquarelpenseel wagen aan een creatieve Plantagekerk-impressie. We zijn heel benieuwd naar alle creaties!
Geniet van bezinning, ontmoeting, historie en creativiteit op 3 juli in de Plantagekerk! Ben jij erbij? Welkom aan de Ter Pelkwijkstraat 17.
Het is fijn om aan het begin van de dag even stil te staan bij de dingen waar je dankbaar voor bent. Als kerk zijn we dankbaar voor 150 jaar Plantagekerk, een bijzonder jubileum. Daarom starten we van maandag 1 juli tot en met vrijdag 5 juli de dag met een meditatief moment: een kwartier samen een bijbeltekst lezen, mediteren en in stilte bidden.
De kerkzaal is open om 7:45 uur en om 8:45 uur, je kunt kiezen welk tijdstip je het beste past. Een gastvrouw of gastheer heet je welkom, wijst je een plekje en begeleidt het meditatieve moment. Na afloop staat er een eenvoudig ontbijt klaar voor wie nog even wil napraten.
Het is bijzonder om te bedenken hoe de Plantagekerk al 150 jaar een plek is waar mensen samenkomen en voedsel voor hun ziel ontvangen. God zorgt door de eeuwen heen voor zijn kerk. Voor mensen in 1874 en voor ons, een stelletje heiligen en twijfelaars bij elkaar. We lopen achterna wat God beloofd heeft, omringd door al die kerkgangers die ons voor zijn gegaan, het zijn de schouders waarop wij mogen staan.
Wil je iets van dit eeuwenlange mysterie proeven? Kom langs op een ochtend dat het jou past. Een fijne start van je dag, die je met je meeneemt in wat je allemaal ook gaat doen.
We verwelkomen je graag!
Lees hier meer over de jubileumweek van 150 jaar Plantagekerk
Tijdens de jubileumweek van de Plantagekerk is er op vrijdag 5 juli een Ameezing Praiseavond!
Het belooft een prachtige avond te worden met veel muziek en medewerking van (bijna) alle musici van de Plantagekerk.
De avond begint om 20.00 uur. Wees van harte welkom en neem vrienden en familie mee!
Ook gemeenteleden zullen meezingen in het koor, muzikaal begeleid door de bands van de Plantagekerk.
Van harte welkom!
Voor inspiratie naar de Plantagekerk…? Ja natuurlijk! Velen van ons ervaren dat elke week in de zondagse diensten. Maar in een tweetal schilderworkshops hebben we ontdekt dat ook het gebouw zelf een bron van inspiratie kan zijn.
Met een groepje van zo’n 10 personen, jong en wat ouder, kwamen we in april twee keer bij elkaar om te ‘zondagsschilderen’. De eerste keer hebben we elementen uit het interieur van de kerk onder de loep genomen: een detail van het doopvont, een ornament of zelfs een foto van de orgelbouwer… Alles kan aanleiding zijn om te schilderen.
De tweede keer was de buitenkant van het gebouw ons onderwerp. We hoopten dat we buiten konden werken maar het weer liet ons een beetje in de steek. Daarom werkten we binnen, met steun van foto’s. Een enkeling liet zich niet afschrikken door de temperatuur en nestelde zich heerlijk in het gras tegenover de kerk.
We kijken terug op twee ontspannen en gezellige middagen. Zoals een deelnemer opmerkte: ‘Ik zit de hele week in m’n hoofd maar onder het schilderen laat je vanzelf alles los, het is gewoon therapeutisch’.
Het mooiste vind ik altijd het moment waarop we de eindresultaten bij elkaar zetten. Ook al hadden we allemaal hetzelfde onderwerp, het is fascinerend om te zien hoe verschillend en persoonlijk iedereen heeft gewerkt.
Kunstexpositie in de Plantagekerk tijdens de jubileumweek
In de eerste week van juli richten we, tijdens de jubileumweek, een expositie in met schilderijen en foto’s over de Plantagekerk. Ook onze werkstukken kun je daarin bewonderen.
Denk je misschien: ik had er ook wel bij willen zijn? Goed nieuws: op woensdagmiddag 3 juli kun je rondom de kerk meedoen aan ‘Urban sketching’. Op deze middag (de eerste Blauwvingerdag) is het grasveld en de stoep voor de kerk een mini-Montmartre, en kunnen alle Zwollenaren zich met schetsblok of aquarelpenseel wagen aan een creatieve Plantagekerk-impressie.
Hopelijk tot dan!
– Ineke Helder
Van zondag 30 juni tot en met zondag 7 juli vieren we 150 jaar Plantagekerk! In deze jubileumweek worden er allerlei leuke activiteiten georganiseerd in en rondom de kerk. Dit is het programma:
Zondag 30 juni: Start feestweek met koffie & taart na de dienst (10.00 uur)
Maandag 1 juli: Begin je dag met dankbaarheid. Van maandag t/m vrijdagochtend is er in de kerkzaal een kort meditatief moment (07.45 en 08.45 uur)
Dinsdag 2 juli: Pubquiz in de kelder (19.30 uur)
Woensdag 3 juli: Open Kerk Dag:
• Ontmoetingsochtend (10.00-12.00 uur)
• Culturele expositie in de kerk met muziek (12.00-17.00 uur)
• Urban sketching (14.00-17.00 uur)
Donderdag 4 juli: Feestelijke maaltijd bij De Aanloop (19.00 uur)
Vrijdag 5 juli
• Lectio Divina-moment (11.00 uur)
• Lunchpauzedienst (12.45 uur)
• Praiseavond ‘Ameezingpraise’ (20.00 uur)
Zaterdag 6 juli: Gemeentedag: Plantagekerkfestival op het sportpark van Edon (14.00-20.00 uur)
Zondag 7 juli: Feestelijke afsluitende kerkdienst (10.00 uur)
De komende tijd zullen we meer delen over de verschillende activiteiten. Zet je de data alvast in de agenda?
Het jubileumlogo is ontworpen door gemeentelid Jasmijn Oldegbers – Zielman.
We zien uit naar een feestelijke week met elkaar! Op deze pagina kun je de laatste updates en informatie lezen.
Namens de jubileumcommissie
Voor vragen of opmerkingen, mail naar plantagekerk150jaar@gmail.com
Welkom in de Pinksterdienst in de Plantagekerk op zondag 19 mei 2024.